Het coronavirus tast de geglobaliseerde wereld aan. Landsgrenzen gaan dicht, zeker voor toerisme, de ophaalbruggen worden opgehaald, vrij verkeer van personen en goederen en de luchtvaart wordt aan banden gelegd. Dit lijken surrealistische maatregelen in een wereld die zo sterk aan het globaliseren was. Moeten westerse democratieën hieruit leren? En welke lessen moeten bedrijven hieruit trekken om zich in de toekomst te behoeden voor dergelijke crisissen? Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat bedrijven in het algemeen klimaatbewuster en duurzamer in het leven staan?
Ik denk dat het probleem vooral ons consumptiepatroon is. We moeten nog veel verder overschakelen op een diensteneconomie. I.p.v. goederen aan te kopen die al snel weer vervangen moeten worden, zouden we naar een onderhoudseconomie moeten gaan waarin kapotte goederen hersteld worden. Daar kunnen we ver in gaan. We zouden in de toekomst voor veel dingen het persoonlijk bezit ervan kunnen opgeven en in de plaats ervan een dienst kunnen aankopen. I.p.v. een auto te kopen, kopen we mobiliteit; i.p.v. een lamp en elektriciteit te kopen, kopen we licht, enzovoort. Zo kunnen bedrijven niet anders dan op zoek te gaan naar de meest kwalitatieve en duurzame manier om in de behoeften van de consument te voorzien. Als we dat zouden doen, zouden we veel zelfvoorzienender kunnen zijn zonder de wereldhandel aan banden te leggen. De eerste stap daarnaartoe is een grondige hervorming van het belastingsysteem. Ik zou voorstellen om de personen- en vennootschapsbelasting af te schaffen, veel meer te gaan belasten op de consumptie van goederen en de btw op diensten drastisch te verlagen.
Dat door de algemene daling van de welvaart we ook direct minder kunnen investeren in groende verandering ben ik het niet helemaal eens. Ja, groene energie lijkt soms meer geld te kosten dan bruine, maar dit moet niet altijd het geval zijn. Als we nu niet investeren, wordt het uitgesteld, waardoor een omschakeling te laat kan komen. Wat je zegt over de heropname van de economie van hiervoor snap ik wel. Ik heb ook schrik dat het snel terug 'as usual' zal worden. Maar ik ben ik positief: ik hoor veel stemmen (welliswaar op Canvas, Knack, wat niet iedereen bereikt) dat dit hét moment voor een omslag. Er zijn veel ideeën, alleen denken we soms dat het niet haalbaar is.
Ik denk niet dat groen altijd in ruw contrast moet staan met globalisering. Lessen kunnen we hier zeker uit leren, op persoonlijk gebied heb ik geleerd om soms wat meer rust te nemen, op economisch gebied kunnen we ons de vraag stellen of we alles wat we kopen wel echt nodig hebben, nu kopen we meestal veel minder en komen we de dagen ook door...
Toch denk ik niet dat de huidige situatie voor de toekomst gewenst is.
Ten eerste: Door de verminderde globalisatie komen enorm veel bedrijven in de problemen en zullen velen failliet moeten. Dit zal de algemene welvaart doen dalen waardoor we juist minder kunnen inzetten op de groene verandering.
Ten tweede: Veel wetenschappers vrezen ervoor dat we na dit moment van rust de economie waarschijnlijk weer op een bruine manier gaan opbouwen. En dat dit er voor zorgt dat alle winst die er op klimaat en milieu vlak in deze crisis geboekt is weer helemaal te niet gedaan gaat worden en dat de uiteindelijke uitkomst zelfs negatief voor het klimaat gaat zijn.
Ten derde: Door de crisis kunnen zijn we veel minder verbonden met andere landen, toch zijn die samenwerkingen volgens mij noodzakelijk om het klimaat probleem op te lossen.
Of een soortgelijke crisis vermeden kan worden, dat weet niemand zeker, omdat er nog steeds geen zekerheid is over de oorzaak. Als we echter niet beter voor het klimaat en het milieu gaan zorgen, mogen we zeker zijn dat andere crisissen de kop op steken. Om die te voorkomen moeten we niet wachten op een volgende crisis die de wereld platlegt. Maar moet de overheid een duurzame manier samenwerken, naar wetenschappers luisteren een lange termijn plan opstellen en zich er vooral aan houden en bedrijven verplichten ook rekening te houden met de kost op het klimaat van hun productie.